Mặc dù xét về cấu tạo của vũ trụ thì từ trước đến nay, chúng ta đều cho rằng sao Diêm Vương là một hành tinh trong Hệ Mặt Trời. Tuy nhiên, cách đây 5 năm, sau một thời gian dài tranh cãi không dứt của những nhà thiên văn học hiện đại. Hiệp hội Thiên Văn Quốc Tế đã thông báo tiêu chí mới để đánh giá một thiên thể là hành tinh. Theo tiêu chí này, thì sao Diêm Vương đã bị loại khỏi danh sách các hành tinh trong Hệ Mặt Trời.
Một nhóm các nhà khoa học Mỹ đã quả quyết rằng: ‘sao Diêm Vương không nên được coi là một hành tinh’. Trung tâm Rose về Trái Đất và Vũ Trụ tại viện bảo tàng lịch sử tự nhiên ở NewYork cho biết, sao Diêm Vương giống với sao chổi hơn là một hành tinh. Do nó có kích cỡ tương đối nhỏ và được cấu tạo từ băng.
Tiêu chí đánh giá một thiên thể là hành tinh:
- Thiên thể phải nằm trong quỹ đạo Mặt Trời.
- Thiên thể phải có khối lượng đủ lớn để lực hấp dẫn của chính nó có thể tạo nên hình dạng tròn hoặc gần tròn.
- Quỹ đạo bay của thiên thể phải tách biệt và không cắt bất kì vật thể nào khác có cùng kích thước hay các đặc điểm tương tự.
Nếu thiên thể chỉ đạt hai điều kiện đầu, nó được xếp vào “hành tinh lùn”. Nếu thiên thể chỉ thỏa mãn một tiêu chí, nó được định nghĩa là “thiên thể nhỏ của hệ Mặt Trời”.
Sao Diêm Vương được bao quanh bởi vài thiên thể không phải vệ tinh khác, vì thế nó không thỏa mãn điều kiện thứ ba. Thêm nữa, có bốn hành tinh lùn khác được biết đến là Ceres, Eris, Haumea, và Makemake.
Khi sao Diêm Vương được khám phá ra năm 1930, nó đã được mong đợi là sẽ to hơn sao Thủy. Điều đó đã thay đổi vào năm 1978, khi các nhà thiên văn tìm ra mặt trăng Charon của nó, giúp đo được chính xác khối lượng sao Diêm Vương, thu lại khoảng bằng 1/20 khối lượng sao Thủy.
Điều này, cùng với các ý kiến kỳ quặc khác về sao Diêm Vương đã khiến các nhà thiên văn nói về chuyện hạ cấp sao Diêm Vương. Trong những năm 2000, các nhà thiên văn bắt đầu khám phá ra những thiên thể khác trong vanh đai Kuiper và xa hơn nữa, chúng còn to hơn cả sao Diêm Vương – như Eris, và có chung những đặc tính quỹ đạo với nó.
Vào năm 2006, trong hội nghị IAU, các nhà thiên văn kiến nghị đưa Charon, Eris và Ceres vào danh sách các hành tinh. Điều này đã không đi đến đâu, và sau vài lần tranh cãi nảy lửa, IAU đưa ra định nghĩa về hành tình và sao Diêm Vương bị tuyên bố là hành tinh lùn. Các nhà thiên văn học ước tính có trên 200 thiên thể trong hệ Mặt Trời đạt được tiêu chí của hành tinh lùn. Cho tới nay, đã có 40 thiên thể như thế được biết đến.