Một số loài động vật đực như gấu xám Bắc Mỹ và sư tử có hành vi giết con non, tuy nhiên, so với chúng, có ba loài dưới đây được coi là càng đáng kinh ngạc hơn.
Các loài này có vẻ như có cảm xúc và trí tuệ tương tự con người, chúng sử dụng nhận thức của riêng mình để đưa ra quyết định đối với con non, không chỉ dựa trên bản năng.
Yêu mẹ rồi mới yêu con
Cá chìa vôi là thành viên họ hàng của cá ngựa và chúng có chiều dài khoảng từ 10 đến 13cm. Chủ yếu sinh sống ở các khu vực biển nhiệt đới và cận nhiệt đới. Giống như cá ngựa, cá chìa vôi đực cũng có khả năng mang thai và sinh con. Tuy nhiên, cách chúng xử lý con cái của mình hoàn toàn phụ thuộc vào kích thước cơ thể và khả năng tán tỉnh của cá chìa vôi cái.
Qua quan sát, đã được biết rằng cá chìa vôi đực lựa chọn bạn đời dựa trên kích thước, ưa thích những con cái có kích thước lớn hơn mình. Sự ưa thích này càng cao, cá chìa vôi đực càng quan tâm chăm sóc trứng, nỗ lực giúp chúng nở ra khỏe mạnh, và sau đó chăm sóc con non một cách tích cực. Ngược lại, nếu không ưa thích con cái, cá chìa vôi đực sẽ lặng lẽ loại bỏ phôi. Hơn nữa, nó còn hấp thụ các phôi bị loại bỏ để biến chúng thành dưỡng chất, giúp nâng cao sức khỏe của chính nó.
“Chúng tôi vẫn chưa thể giải thích tại sao cá chìa vôi đực mang thai và sinh con dựa trên tình cảm với con cái. Có vẻ như chúng quá giàu cảm xúc. Chúng tự đặt câu hỏi liệu con cái của ‘cô nàng’ này xứng đáng được nuôi dưỡng hay không và trả lời bằng cảm xúc cá nhân, có thể coi như một cách “yêu ai yêu cả đường đi, ghét ai ghét cả tông ti họ hàng”, nhà nghiên cứu Adam Jones thuộc Khoa Sinh học Đại học Texas A&M suy đoán.
Thà giết nhầm hơn bỏ sót
Ngựa là một loài động vật có vú phổ biến và đã được con người thuần hóa từ rất sớm, khoảng năm 4500 TCN. Trong loài này, vai trò mang thai, sinh con và chăm sóc con non đều do con cái đảm nhận cho đến khi chúng trưởng thành.
Ngựa đực không nhất thiết phải quan tâm đến ngựa con, nhưng vẫn thể hiện vai trò của một người cha tốt. Nó dành nhiều thời gian và công sức để chăm sóc và bảo vệ ngựa con. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra khi ngựa đực chắc chắn rằng ngựa con đó là con của mình.
Ngựa cái không phải là loài động vật chung thủy, vì vậy từ đầu, ngựa đực phải cẩn thận giữ “vợ” của mình để không cho các ngựa đực khác dòm ngó. Tuy nhiên, tình trạng “ngoại tình” vẫn xảy ra và dẫn đến khả năng có ngựa con không cùng dòng máu.
Mối lo lắng lớn nhất của ngựa đực là về huyết thống. Để truyền di sản gen, nó sẵn lòng đầu tư tâm huyết vào việc chăm sóc ngựa con, nhưng đồng thời các con đực khác sẽ trở thành đối thủ trong việc cạnh tranh tình yêu của ngựa cái trong tương lai. Và vì tình trạng di truyền gen, ngựa đực sẽ tàn ác giết chết ngựa con không có cùng dòng máu bằng cách tàn bạo nhất: giết chúng ngay khi mới chào đời bằng bạo lực.
Ngựa đực không thể phân biệt được dòng máu của ngựa con, vì vậy nó sử dụng chiến thuật tuyệt đối nhất là “giết nhầm còn hơn là bỏ sót”. Nếu phát hiện bất kỳ hành vi “lang chạ” nào từ một con ngựa cái, nó sẽ tận dụng mọi cách để giết chết ngựa con, bất kể con đó là của ngựa khác hay của chính nó.
Đi tiểu lên trứng
Ếch phi tiêu dâu tây là một loài ếch độc, sinh sống trong các khu rừng nhiệt đới ở Trung – Nam Mỹ và một số đảo của Hawaii. Chúng thuộc vào loại ếch phi tiêu có độc, kích thước lớn, chiều dài cơ thể của ếch trưởng thành dao động từ 2,5 đến 6cm. Chúng nổi tiếng với độc tính của mình và từng được các dân tộc bản địa sử dụng độc từ chúng để thoa lên đầu mũi tên, tạo thành vũ khí săn bắn.
So với các loài ếch khác, ếch phi tiêu dâu tây đẻ ra số trứng rất ít, chỉ từ 3 đến 6 quả mỗi lần. Ếch cái đẻ trứng trên những chiếc lá dày gần mặt đất và ếch đực có nhiệm vụ bảo vệ những quả trứng đó. Trong khoảng 10 đến 18 ngày trước khi trứng nở, ếch đực chăm chỉ… đi tiểu lên trứng để giữ cho chúng không bị khô và cũng để tạo mùi.
Theo các nhà nghiên cứu, việc đi tiểu lên trứng là cách mà ếch phi tiêu đực giúp ếch cái che giấu vị trí của trứng tránh khỏi sự săn mồi của các loài khác. Trước khi trứng nở, bảo vệ và chăm sóc trứng là công việc toàn thời gian của ếch đực.
Cả ngày lẫn đêm, ếch đực tập trung tất cả sự quan tâm vào trứng. Chúng liên tục kiểm tra độ ẩm và sử dụng việc đi tiểu lên trứng để cung cấp đủ nước và quan sát xung quanh.
Khi trứng nở, trách nhiệm chăm sóc con non trở lại với ếch cái phi tiêu dâu tây. Chúng cõng từng con nòng nọc lên lưng, leo lên các ổ cây chứa nước, thường là những khe dứa dại cao và đặt con vào trong từng khe, chỉ một con trong mỗi khe.
Sau khoảng 43 đến 52 ngày, nòng nọc biến đổi thành ếch con, bò ra khỏi những khe dứa dại ngập nước và nhảy ra khỏi đó để tìm kiếm thức ăn trên cạn. Sau khoảng 10 tháng, chúng sẽ trở thành những ếch phi tiêu dâu tây đực, cái trưởng thành và tiếp tục nhiệm vụ duy trì nòi giống.